Wielu rodziców rozważa wychowanie co najmniej dwujęzyczne jeszcze zanim ich dziecko pojawi się na świecie. Słyszeli, że to podobno fajne, podnosi prestiż rodziny i jest teraz na czasie. Ale co to tak właściwie daje i czy jest warte zachodu?
Przede wszystkim zacznijmy od tego, że dwu- czy wielojęzyczności nie wprowadza się w życie dziecka tylko dlatego, bo tak jest teraz modnie i sąsiedzi będą nas podziwiać. Nie robimy tego dla siebie, tylko dla swoich pociech. A teraz do konkretów.
Jakie zalety niesie za sobą znajomość kilku języków?
Badania wykazują, że już bycie dwujęzycznym ma mnóstwo plusów, szczególnie gdy oba języki są stosunkowo dobrze opanowane. Mówienie o wyjątkowej inteligencji to może przesada, ale regularne posługiwanie się przynajmniej dwoma językami rzeczywiście zwiększa plastyczność mózgu i sprawia, że osoby co najmniej dwujęzyczne lepiej wykonują zadania, w których ten narząd trzeba wysilić. Są nawet dowody na to, że wielojęzyczność zwiększa gęstość substancji szarej w mózgu, a ostatnie badania potwierdziły, że dwujęzyczność lepiej opóźnia występowanie choroby Alzheimera i demencji niż jakikolwiek lek. Z kolei badanie przeprowadzone na pacjentach po udarze mózgu dowiodło, że funkcje poznawcze są zachowywane ponad dwukrotnie częściej u osób dwujęzycznych. Osoby te mają też lepszą pamięć i dużo łatwiej jest im zapamiętać np. listę zakupów czy wskazówki dotarcia do jakiegoś miejsca. Prawdopodobnie jest to spowodowane wcześniejszym treningiem w postaci zapamiętywania słownictwa i struktur gramatycznych.
Konsultacje online
Masz pytania lub wątpliwości dotyczące dwu- i wielojęzycznego wychowania? A może po prostu potrzebujesz kogoś z wiedzą i doświadczeniem w tej dziedzinie, żeby porozmawiać o Waszej sytuacji?
[szczegóły oferty poniżej]
Istnieje coraz więcej dowodów na to, że bycie dwujęzycznym przez całe życie może zwiększyć nasze zasoby poznawcze. Te z kolei są odpowiedzią na pytanie, dlaczego mózgi niektórych osób są bardziej odporne na uszkodzenia.
Dr David Reynolds, Alzheimer’s Research UK
Naukowcy sądzą, że im lepiej języki są opanowane, tym więcej korzyści przynoszą. Udało się już wykazać, że nawet mało rozwinięty drugi język polepsza proces myślenia, o ile pierwszy język jest dobrze przyswojony odpowiednio do wieku.
Im więcej języków pozna Twoje dziecko, tym łatwiej będzie mu uczyć się kolejnych. Ale nauka języka obcego wzmacnia też język ojczysty. Badania dowiodły, że zanurzenie w języku hiszpańskim znacząco poprawiło rodzime słownictwo dzieci angielskich. Innymi słowy, nauka drugiego języka rzuca nowe światło na pierwszy język.
Dzieci dwujęzyczne często lepiej rozumieją symboliczną naturę języka (mają lepszą tzw. świadomość językową) niż ich jednojęzyczni rówieśnicy i szybciej zauważają, jak język właściwie działa. Wiedzą, że ta sama rzecz może mieć więcej niż jedną nazwę i widzą język jako coś abstrakcyjnego. Szybciej też odkrywają, że zmiana szyku zdania czy czasu wpływa na całe znaczenie tego, co mówią. Naukowcy twierdzą, że taka wiedza jest podstawą nauki pisania i czytania, co w praktyce oznacza, że dwujęzyczne dzieci są na to gotowe wcześniej. O kwestii czytania i pisania oraz ich wpływie na rozwój języka pisałam w osobnym artykule. Specjaliści dodatkowo podkreślają, że zdolność abstrakcyjnego myślenia ma przełożenie na wyniki w nauce i kreatywność.
Mając do wyboru kilka języków, dzieci wielojęzyczne muszą dobrać odpowiedni język do osoby, z którą chcą rozmawiać. Potrafią skupić swoją uwagę na tym, co istotne, a zignorować resztę. Tym samym lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem problemów.
Nie przychodzi mi do głowy nic trudniejszego ani bardziej poznawczo angażującego niż próba nauczenia się innego języka.
Dr Ellen Bialystok, York University
Ale oczywiście nie to jest najważniejsze dla rodzin mieszkających za granicą. Największą korzyścią płynącą ze znajomości języka ojczystego jednego lub obu rodziców jest możliwość swobodnej komunikacji z dalszą rodziną. Opanowanie tego języka znacznie ułatwia też dostęp do informacji o kulturze danego regionu.
Co więcej, wielojęzyczność sprawia, że dzieci stają się bardziej otwarte na inne kultury, są bardziej tolerancyjne i widzą bycie innym jako coś pozytywnego.
Nie można też zapomnieć o niekwestionowanych korzyściach ekonomicznych. Badanie przeprowadzone w USA wykazało, że dwujęzyczność na wysokim poziomie wiąże się z dodatkowymi zarobkami w wysokości około 3 000 dolarów rocznie, nawet po uwzględnieniu poziomu wykształcenia i statusu społeczno-ekonomicznego rodziców.
Osoby wielojęzyczne często podkreślają, że to, jakie są i sposób, w jaki postrzegają świat, a nawet to, jak okazują radość czy miłość, zmienia się w zależności od języka, którym się posługują. Wielojęzyczność sprawia więc, że możemy spojrzeć na wszystko pod nieco innym kątem i poznać świat w dużo bogatszej palecie kolorów. Czy to nie wystarczający powód, żeby podarować swojemu dziecku kolejny język?
Daj znać w komentarzu, która z korzyści wielojęzyczności ma dla Ciebie największe znaczenie!
5 thoughts on “Dlaczego warto wychowywać dziecko wielojęzycznie?”